پدیده ای به نام ارتباطات

شعار روز جهانی مخابرات 2005 ، ایجاد یک جامعهاطلاعاتی عادلانه:زمان عمل انتخاب شده است؛ که هدف از آن متمرکز کردن توجه جهانی براهمیت مخابرات و استفادهاز آن در جهت کم کردن فاصله بین مناطق شهری و روستایی،ثروتمند و فقیر، تحصیل کرده و بی‌سواد و مرد و زن می باشد.

تاریخچهارتباطات:

از گذشته تا بحال ارتباطات همواره بعنوان یکی از موضوعات بسیار مهمبرای بشر محسوب می شده است.در گذشته های دور دوندگان مسئولیت حمل و انتقال پیام هایفرمانروایان و اشخاص مهم را بر عهده داشته اند. دود، نور و پرچم نیز از دیگر اشکالبرقراری ارتباط و فرستادن پیام بوده که اغلب از نقاط بلند و مرتفع و یا برج ها بهاین منظور استفاده می گردیده است. استفاده از کبوتران نامه بر و اسبها نیز از دیگرروش های متداول برای ارسال پیام بوده اند.تاریخچه ایجاد ارتباط به شکل امروزی بهاوائل قرن نوزده با کشف الکتریسیته و خاصیت انتقال آن بصورت سیگنال و علامت، برمیگردد که از طریق آن برای اولین بار یک پیام با سرعتی افزون تر از سرعت هر انتقالدهندة دیگری فرستاده شد.

تلگراف اولین وسیله ای است که برای ارسال این شیوه از پیامدر دنیای مخابرات استفاده شد. در17 مه 1865 میلادی "اتحادیه تلگرافی بین المللی" در پاریس تشکیل شد. ازآن تاریخ به بعد نام این اتحادیه دستخوش تحول شد و سرانجام در 30 اکتبر 1906 میلادی در کنفرانس "اتحادیه تلگرافی بین الملل" تصمیم گرفته شد که "اتحادیه رادیو و تلگرافی بین الملل" نیز تشکیل شود. در 9دسامبر سال 1932 میلادی بهموجب "عهدنامه مادرید" با وحدت دو اتحادیه یاد شده فوق، "اتحادیه بین المللیارتباطات دور" شروع به کار کرد. در واقع روز جهانی ارتباطات یادآور تأسیس ایناتحادیه ها برای پیشرفت ارتباطات است.

سابقه عضویت ایران در "اتحادیه تلگرافیبین المللی" بیش از یکصد سال است. نهاد مذکور پس از جنگ جهانی دوم و تشکیل سازمانملل، به موجب تصمیم کنفرانس عمومی نمایندگان دولتهای عضو، این اتحادیه به صورت نهادتخصصی سازمان ملل درآمد واز آن زمان تاکنون، جزو مؤسسات ویژه سازمان ملل متحد بودهاست. از اواخر سال 1970 میلادی، کشورهای جهان سوم از طریق این اتحادیه کوششهایوسیعی برای رسیدن به دو هدف مشخص در پیش گرفتند:

1ـ سعی در تقسیم و توزیععادلانه امواج رادیویی

2ـ کوشش در توزیع عادلانه کانالهای تلویزیونی ماهواره ایپخش مستقیم درسراسرجهان اقدام مهم دیگر این اتحادیه کمک به کشورهای جهان سوم برایتوسعه ارتباطات وکاربرد هرچه بیشتر آن در توسعه ملی این کشور بوده است.

در نگرشجدید، وسایل ارتباط جمعی، رسانه های گروهی ومطبوعات به عنوان بخشی از کلیت ارتباطاتدر صحنه جهانی ارزیابی شده است.

آثار مثبت ارتباطات:

در جمع بندی کلی آثارمتفاوتی در نقش و تأثیر ارتباطات در جهان معاصر محسوس است. بعضی از آثار مثبت آنعبارت اند از:

1ـ تسهیل همگرایی سیاسی در داخل جوامع و بین ملتها در صحنه بینالمللی

2ـ توسعه شهر نشینی، ارتقای سطح سواد، افزایش درآمد سرانه و تقویتپیوندهای اجتماعی بین جوامع که نهایتاً روند دستیابی به "رفاه اقتصادی" را هموارخواهد کرد.

3ـ افزایش مناسبات و مبادلات فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و علمی میانملل و اقوام گوناگون و از میان رفتن فواصل جغرافیایی و کمک به برقراری تفاهم،همبستگی، همگونگی و همکاری بین المللی

4ـ کمک به پیشبرد سیاستهای ملی و افزایشسطح مشارکت اجتماعی و برقراری وضع مناسب برای حل و فصل بحران نفوذ، مشارکت، هویت ومشروعیت

5ـ توانایی کمک به برقراری صلح جهانی از طریق تغییر در تصورات طرفمناقشه و ایجاد تصورات دوستانه و گسترش صلح و ثبات و امنیت

6ـ کارکرد آموزشی ودادن اطلاعات به ملتهاو آگاه ساختن ملل از سنتهای ریشه دار ملی و تاریخی 7ـ کمکبه گسترش آزادی و احترام به حقوق انسانی، چرا که جوهر آزادی و عدالت خواهی، بسطاطلاعات و ارتباطات و تسهیل اجتماعی است.

نتایج منفی ارتباطات:

شاید بهرهگیری از واژه منفی در ارزشیابی تأثیرات ارتباطات نادرست باشد، زیرا اگر هر ابزاریدر جای خود به کار گرفته نشود، به طور یقین آثار زیانباری به دنبال خواهد داشت.

بخشی از کاربردهای منفی ارتباطات عبارت اند از:

1ـ توانایی تجزیه گروههایاجتماعی و اخلال در جریان وحدت ملی جوامع، نظیر بحران یوگسلاوی، تجزیه اتحاد جماهیرشوروی سابق و یا ایجاد شورشها و نا آرامی های قومی و منطقه ای همچون نا آرامی هایتبت در جمهوری خلق چین و شمار زیادی از کشورهای افریقایی

2ـ انتقال فناورینامناسب و وابستگی به کمپانیهای چند ملیتی به ویژه غربی

3ـ ایجاد اختلاف و شکافمیان ملتها به منظور توسعه ناسیونالیسم افراطی، ایدئولوژی های متضاد و در نتیجهبروز شکاف فرهنگی

4ـ تغییر الگوهای مصرف و روشهای زیستی از طریق افزایش خواستهها و ایجاد دنیای پر زرق و برق، همراه دامهای جذاب جامعه مصرفی

5ـ تضعیفپیوندهای سنتی از طریق تقویت و تبلیغ ارزشهای غربی و نیز کمک به استحاله فرهنگی

6ـ ایجاد نخبگان سیاسی و فرهنگی وابسته به جریانات خود ساخته از طریق شبکه هایارتباطی

7ـ کمک به تشدید تضادهای فرهنگی و بهره برداری های مقطعی و دراز مدت ازآن

8ـ بهره برداری تبلیغاتی و انتشار اخبار غیر واقع و تحریفی و بمباران خبری وجریان یک سویه مبادله اطلاعات و اخبار از طرف غرب به جهان سوم به منظور اظهارتواناییهای مالی، فنی و فناورانه در برابر ضعف ساختاری کشورهای جهان سوم

عصرارتباطات:

همکاریهای بین المللی، نقش ارتباطات را در جامعه اطلاعاتی انکارناپذیر ساخته است؛ به نحوی که افزایش بازدهی جامعه از طریق توسعه شبکه های اطلاعاتیو ارتباطی که بار اطلاعاتی و ارزش افزوده دارند، کلیه محلهای کار را از طریقاتوماسیون اداری (خودکار سازی) به یکدیگر پیوند داده و ایجاد ارتباط بین دولت وواحدهای محلی از طریق شبکه اطلاعاتی و مخابراتی اداری را متخصص ساخته است. حتی درکشورهای فرا صنعتی عمدتاً اجرای اتوماسیون کامل، اجرای امور در منزل از طریق تلفنتلویزیونی و فعالیتهای بانکی، خرید و فروش، رزرو کردن بلیت و سایر اقدامات مشابه ازطریق شبکه های اطلاعاتی و مخابراتی صورت می پذیرد.

ارتباطات مخابراتی در قرن حاضردر واقع عامل زیربنایی و توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی تلقی می شود و دست راستتمدن نامگذاری شده است. از همین روست که امروزه میزان توسعه ملی هر کشور را بامعیار توسعه ارتباطات مخابراتی در آن کشور ارزشیابی می کنند.

هدف ارتباطاتمخابراتی این است که در مناسب ترین وضع اقتصادی، مسافرتهای زاید را حذف کند،مراجعات مردم را به سازمانهای دولتی تقلیل دهد و ضمن برقراری ارتباط همه جانبه موجبصرفه جویی در اوقات و هزینه های جامعه شود. از سوی دیگر امروزه ضرورت و اهمیتاستفاده از شبکه های علمی و تحقیقاتی جهانی برای بسیاری از دانش پژوهان در اکثررشته ها، قطعی و روشن است. آنچه کارایی و بهره مندی از چنین شبکه هایی را به سرعتافزایش می دهد، توانایی روزافزون ارتباطات مخابراتی است که به یاری رایانه هاشتافته اند و آنها را به صورت ابزاری برای جستجو، جمع آوری، دسته بندی، تجزیه وتحلیل و انتقال حجم بالایی از اطلاعات درآورده است.

از طرف دیگر، سهولت دسترسبه خدمات اطلاعاتی جدیدتر و گسترده تر ایجاد امکان ارتباط با سایر محققان و سهیمشدن در تجربه های آنها نیز به طور مداوم بر مطلوبیت این ابزار در محیطهای علمی وتحقیقاتی می افزاید. همچنین با استفاده از این روش می توان ضمن بهره مندی از فناوریپیشرفته مخابراتی، به جریان جاری و آینده توسعه اطلاعات متصل شد. به هر حال عصر ما،عصر ارتباطات است و در چنین دورانی قدرت نیز در دست جوامعی است که از نیرومندترینشبکه های ارتباطی و به تبع آن، از بیشترین اطلاعات برخوردار باشند و این حقیقتانکار ناپذیر تمدن کنون جهانی است.