توسعه صنعتی ... Industrial development شبکه ها و خوشه های صنعتی
رویکرد بومی و نوین سؤال اساسی این است که: کشورهای دیر صنعتی شده یعنی نسل دوم و سوم کشورهای صنعتی چه رویکردی در صنعت خود داشته‌اند؟ سه رویکرد متفاوت قابل شناسایی است. یکی ایجاد واحدهای غول‌پیکر صنعتی است که در کشورهایی مثل ژاپن و کرة جنوبی پیگیری شد و فلسفه آن این بود که اولا چون خالق تکنولوژی نبودند تصمیم گرفتند وارد سبدی از صنایع شوند که در صورت شکست در یک عرصه، عرصه‌های دیگر برای ادامه کار وجود داشته باشد. رویکرد دوم مثل مالزی و سنگاپور است که باتوجه به اینکه فرصت ایجاد شرکت‌های بزرگ را نداشتند تصمیم گرفتند سرمایه‌گذاری خارجی را در کشور خود تسهیل کنند. در حالی‌که در ایران ما حدود یک میلیارد دلار سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی داریم و در استراتژی توسعه صنعتی نوشته شده در سال ۸۲، این مقوله تنها راه حل مشکل اقتصادی کشور بود. باید توجه کرد که هم‌اکنون خود مالزی باتوجه به ورود چین به این عرصه دچار بحران شده؛ پس چگونه ما می‌توانیم به این شیوه سریعا به نتیجه برسیم؟ رویکرد سوم توجه به داخل است؛ یعنی برای توسعه به درون خود بسیار توجه کنیم. در دهة ۷۰ توجه به ایتالیا، جایی که حدود ۴۰٪ کاشی دنیا تولید می‌شد جلب شد که واحدهای صنعتی کوچک با همکاری هم منطقه اقتصادی وسیعی را ایجاد کرده بودند. این مبحث در نهایت به موضوع خوشه‌های صنعتی تبدیل شد. علل توجه به خوشه‌های صنعتی توجه به «زنجیره ارزشی کالا»، «قطب‌های صنعتی» و «رقابت» است. مزیت نسبی خود به خود ارزشمند نیست بلکه مزیت نسبی‌ای که باعث قدرتمندی رقابتی شود ارزشمند است. مزیت اصلی تکنولوژی است که مزیت‌های نسبی را به مزیت‌های رقابتی تبدیل می‌کند. باید بفهمیم از چه روش و رویکردی می‌توان به توسعه و توانمندی در کشور برسیم که به نظر من خوشه و کار شبکه‌ای رویکردی است که ما باید دنبال کنیم. خوشه‌های صنعتی در یک تمرکز جغرافیایی صورت می‌گیرند و از تعدادی بنگاه که یک رشته مرتبط یا مکمل تولیدی آنها را به هم پیوند داده تشکیل می‌شوند و فرصت‌ها و تهدیدهای مشترک دارند. اصل اساسی در خوشه همکاری است و این از وجوه تمایز خوشه با هلدینگ و شبکه‌هاست. یکی از مسائل در خوشه تامین نیازها، تامین بازار، تامین تکنولوژی مشترک و... است و خوشه‌ها براساس مسائل مختلف قابل تقسیم‌بندی‌اند. بنگاهها و کارخانجات بزرگ برخلاف بنگاههای کوچک از نوآوری و تنوع کمتری برخوردارند ولی بنگاههای کوچک تولید کم و کم‌صرفه‌ای دارند و بحث خوشه‌ها در این بین قرار می‌گیرند که تنوع و تولید کافی را باهم دارند و در خوشه‌ها همچنین کارایی جمعی نیز افزایش می‌یابد. بحث امروز برای پیشرفت توسعه منطقه‌ای است یعنی دیگر نمی‌توان از بالا برای توسعه مناطق نسخه پیچید بلکه باید کارها در استان‌ها تعریف و برنامه‌ریزی شود. نکته دیگر این که اشتغال‌زایی نتیجه توسعه است نه اینکه سیاست ما اشتغال‌زایی باشد؛ بلکه اشتغال‌زایی باید معیاری باشد برای سیاست‌گذاری صحیح در جهت توسعه.
Department of Industrial Development Ministry of Commerce & Industry
The Department of Industrial Development was first constituted in 1967 in the then Ministry of Industrial Development & Company Affairs. In 1973 the Ministry was renamed as the Ministry of Industrial Development. With the addition of some other departments in 1974 the name was changed to Ministry of Industry & Civil Supplies. This was changed to the Ministry of Industry in 1976 which comprised the Departments of Industrial Development and Heavy Industry. In 1990, the Ministry was expanded to include the newly created Department of Small Scale Industries and Agro and Rural Industries (SSI&ARI). The Bureau of Public Enterprises was also detached from the Ministry of Finance and included in the Ministry as the Department of Public Enterprises. In March, 1995 the Department of Industrial Development was split and another department, namely the Department of Industrial Policy & Promotion was carved out of it. The Department of Industrial Development is mainly concerned with Intellectual Property Rights (IPRs), National Renewal Fund, Productivity, Quality, Standards, R&D in automobile, cement & building and rubber, industrial environmental management including waste management as also regulatory aspects relating to boilers and explosives.
